Nadchodzą zmiany w ubezpieczeniach obowiązkowych. W ubiegłym roku Ministerstwo Finansów przyjęło odpowiedni projekt ustawy. Nowelizacja w dużej mierze wynika z konieczności implementacji dyrektywy Parlamentu Europejskiego. Ma wejść w życie w grudniu 2023 roku. Czy jednak przy okazji poprawy zapisów ustawowych „nie wylano dziecka z kąpielą”?

Wyższe sumy gwarancyjne

Główną i zasadniczą zmianą jest waloryzacja sum gwarancyjnych. W odniesieniu do państw członkowskich, które nie przyjęły euro, kwoty przeliczono na walutę krajową. Na koniec 2023 r. będą więc wynosić:
• w przypadku szkód na osobie – 29 876 400 złotych w odniesieniu do jednego zdarzenia, którego skutki są objęte ubezpieczeniem bez względu na liczbę poszkodowanych;
• w przypadku szkód w mieniu – 6 021 600 złotych w odniesieniu do jednego zdarzenia, którego skutki są objęte ubezpieczeniem bez względu na liczbę poszkodowanych.

Niewątpliwie biorąc pod uwagę wypadki, gdzie jest wiele ofiar śmiertelnych i osób ciężko rannych – podwyższanie sum jest dobrym kierunkiem.

Czy jednak poszkodowani we wszystkich wypadkach mogą korzystać z tych wyższych sum?

Niestety nie. Dzieje się tak ze względu na przepisy przejściowe. Wskazują one wyraźnie, jak traktować umowy ubezpieczania OC ppm zawarte i obowiązujące w dniu wejścia w życie ustawy. Należy stosować do nich dotychczasowe przepisy.

Oznacza to, że jeśli zawarłeś ubezpieczenie dzisiaj, a szkodę osobie trzeciej wyrządzisz 30 grudnia to mimo, że ustawa wejdzie 23.12.2023 r., świadczenie będzie mogło zostać wypłacone maksymalnie do sumy obecnej tj. 5 210 000 Euro. Wyczerpanie sumy gwarancyjnej może więc nastąpić dużo szybciej, a roszczenia przekraczające tę kwotę będą obciążać sprawcę szkody.

Zmiany w ubezpieczeniach obowiązkowych a ubezpieczenie pojazdu wolnobieżnego

Jako broker jeszcze niedawno rekomendowaliśmy zawarcie dla wózków widłowych ubezpieczenia OC ppm. Obecnie nowelizacja planuje wyłączenie pojazdów wolnobieżnych z definicji pojazdów mechanicznych. Spowoduje to brak konieczności ubezpieczenia obowiązkowego. Wydawać by się mogło, że mniejsze pojazdy nie powodują wypadków na taką samą skalę jak samochody osobowe czy ciężarowe. Nic bardziej mylnego. Nasze doświadczanie w likwidacji szkód wskazuje, że wózek widłowy może również spowodować śmierć i generować duże odszkodowania. Prawdopodobnie nie będą one jednak już wypłacane z OC ppm. Dlatego w temacie ubezpieczenia wózka widłowego z dużą wrażliwością będziemy musieli przyjrzeć się sumom w OC działalności.

Brak obowiązku ubezpieczenia OC PPM pojazdu uczestniczącego w rajdach

Kolejną istotną, niebezpieczną zmianą jest możliwość nieubezpieczania w ramach OC ppm pojazdu uczestniczącego w ramach działań związanych ze sportem motorowym. Dotyczy to wyścigów, zawodów, szkoleń, testów i pokazów w wyznaczonych strefach ograniczonego dostępu. Państwo powinno zapewnić, aby organizator działań wykupił ubezpieczenie alternatywne obejmujące szkody wyrządzone osobom trzecim. Nie ma jednak nigdzie informacji o wysokości sum ubezpieczenia. Istnieje więc wielkie zagrożenie, że poszkodowany widz, w którego wjechał rozpędzony samochód rajdowy nie dostanie adekwatnego odszkodowania.

Funkcja transportowa nadrzędna!

Zmiany w ubezpieczeniach obowiązkowych będą szerokie. Wskazaliśmy oczywiście tylko niektóre: te najbardziej kontrowersyjne. Oprócz tych z naszej perspektywy niebezpiecznych są również zapisy porządkujące: np. definicja ruchu pojazdu. Polskie sądy (również SN) wielokrotnie miały sprzeczne zdanie dot. ruchu pojazdu i odpowiedzialności z tym związanej. W nowelizacji przyjęto definicję zgodną z dyrektywą europejską, gdzie funkcja transportowa jest nadrzędna bez znaczenia czy pojazd jest nieuruchomiony czy też znajduje się w ruchu.

Czy oznacza to, że jeśli funkcją pojazdu  będzie  użytkowanie go jako źródło energii – odpowiedzialności z OC ppm nie będzie? Czy wykorzystanie ciągnika rolniczego jako generatora siły napędowej do utrzymania w ruchu pompy opryskiwacza spowoduje brak odpowiedzialności z ubezpieczenia obowiązkowego? Uchwała Sądu Najwyższego ze stycznia 2022 r. traktuje ruch pojazdu bardzo szeroko. Siedmioosobowy skład potwierdził,  że  ubezpieczenie OC ppm obejmuje szkody wyrządzone w wyniku pracy urządzenia zamontowanego w pojeździe także wtedy, gdy w chwili wyrządzenia szkody pojazd nie pełnił funkcji komunikacyjnej. Jak to się ma do dyrektywy europejskiej? W jaki sposób ubezpieczyciele będą wypłacać odszkodowania? Na te pytania nikt jeszcze nie zna odpowiedzi.

Więcej o ubezpieczeniach komunikacyjnych można przeczytać tutaj.

Zapraszamy także na nasze profile w mediach społecznościowych – Facebook, LinkedIn.